Α. Μετά τον Ελληνο-Τουρκικό Πολέμο (1919-1922) και της υποχρεωτικής ανταλλαγής πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1923, περίπου 17.000 Έλληνες ξέφυγαν από τη Μικρασιατική Καταστροφή διαφεύγοντας σε διάφορες πόλεις της Συρίας.
ΣΤΗ ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ ΑΡΚΕΤΕΣ ΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕ ΜΑΖΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ:
Β. Το 1939 όταν το Σαντζάκιο της Αλεξανδρέττας προσαρτήθηκε από την Τουρκία, περίπου 12.000 Έλληνες κατέφυγαν στη Δαμασκό και το Χαλέπι και εντάχθηκαν στις υπάρχουσες Ελληνικές κοινότητες.
Ξεριζωμένοι Έλληνες από την Αλεξανδρέττα καταφεύγουν προς την υπό Γαλλική κατοχή Συρία.
Γ. Τον ίδιο ακριβώς προσφυγικό δρόμο αλλά αντίστροφα – αυτόν που ακολουθούν σήμερα χιλιάδες πρόσφυγες καθώς φθάνουν στα παράλια της Τουρκίας και κατόπιν περνούν στην Ελλάδα – ακολούθησαν περίπου 20.000 Έλληνες, κυρίως νησιώτες, στην προσπάθειά του να διαφύγουν τη Ναζιστική Κατοχή κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Στήθηκαν στρατόπεδα προσφύγων στη Μέση Ανατολή και την Αφρική για να στεγάσουν δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες από την Ευρώπη που αναζητούσαν καταφύγιο. Οι Έλληνες πρόσφυγες διέφυγαν μέσω θαλάσσης κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες. Τούρκος κάτοικος στα παράλια της Μικράς Ασίας θυμάται: «Έδεσαν τα βαρέλια μεταξύ τους φτιάχνοντας αυτοσχέδιες σχεδίες και πέρασαν απέναντι. Μέσα στη θάλασσα επικρατούσε πανδαιμόνιο. Τρέξαμε όλοι να δούμε τον ερχομό των Ελλήνων». Η πείνα, τα αντίποινα των κατοχικών δυνάμεων και η συνέχιση του πολέμου, ήταν οι βασικές αιτίες που τροφοδότησαν το προσφυγικό ρεύμα.
Έλληνες πρόσφυγες στο Χαλέπι (Φωτο: Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου)
Περίπου 8.000 Έλληνες πρόσφυγες από την Ανατολία βρίσκουν καταφύγιο σε σπηλιές κοντά στο Χαλέπι.
Πρόσφυγες της Αλεξανδρέττας, Αύγουστο του 1939
500 Έλληνες από το καταυλισμό Moses Wells στην έρημο Σινά επιστρέφουν στα νησιά και στις πατρίδες τους μετά από τρία χρόνια εξορίας. (Credit: Αρχεία Ηνωμένων Εθνών)
ΠΟΛΛΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΈΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΠΗΡΑΝ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20Ο ΑΙΩΝΑ
έγιναν στη συνέχεια γιατροί, ποιητές, συγγραφείς, επιχειρηματίες, και πανεπιστημιακοί σε κάθε γωνιά της γης. Αυτοί, καθώς και οι απόγονοί τους, δεν ξεχνούν τα χρόνια της αντιξοότητας, του πολέμου και της εκτόπισης. Για το λόγο αυτό, με τη σειρά μας ανοίγουμε την αγκαλιά μας στους σημερινούς πρόσφυγες.
Έλληνες πρόσφυγες οι οποίοι ζούσαν σε καταυλισμό προσφύγων στο Moses Wells της Αιγύπτου από το 1945-1948 επανασυνδέονται με τις οικογένειές τους και την πατρίδα στο νησί της Σάμου. (Credit: Αρχεία Ηνωμένων Εθνών)